پابرهنگان

س?دشه?دان اهل قلم

درک عالم س?دنا مرتضا? آو?ن? کار? ساده ن?ست. آو?ن? را س?د شه?دان اهل قلم خوانده اند و ا?ن لقب شا?د تنها ?ک? از وجوه وجود? س?د مرتض? را به تصو?ر بکشد.

مرتضا? آو?ن? تراز روشنفکر? و هنرمند? انقلاب اسلام? بود. در دوره ا? که روشنفکر? خلاصه شده در تفکر مدرن و ماده انگار? خلاصه م? شد، آو?ن? مقالات توسعه و مبان? تمدن غرب را م? نوشت و از فساد س?نما? سرما?ه دار? م? گفت.

روا?ت فتح او ماندگار شد و تا ?اد و خاطره دفاع مقدس باق? است، روا?ت فتح هم به عنوان سند تصو?ر? رشادت و هنرمند? بزرگمردان آسمان? هست.

اما آو?ن? بزرگ را در کتاب ها?ش بهتر م? توان شناخت. در ا?ن نوشتار معرف? اجمال? خواه?م داشت بر چند کتاب مطرح شه?د آو?ن?:

دوره سه جلد? " آ?نه جادو " مجموعه مقالات س?نما?? شه?د آو?ن? است و تنها کتاب? است که در زمان ح?ات و? و با نظارتش منتشر شده است. ا?ن مجموعه سه جلد? هم تجرب?ات آو?ن? از مستندساز? و ف?لم ساز? است و هم برداشت ها و د?دگاه ها? و? درباره ابعاد وجود? س?نما که البته با نگاه? فلسف? و عرفان? نگاشته شده است.

" توسعه و مبان? تمدن غرب " کتاب? است در باب غرب شناس? که مقوله توسعه و نسبت آن را با تفکر د?ن? و انقلاب اسلام? واکاو? م? کند. ا?ن اثر که مجموعه مقالات است در سال ها? آخر دهه 60 نوشته شده و منبع خوب? برا? شناخت مبان? تمدن غرب است.

?ک? از پر مخاطب تر?ن آثار منتشر شده از شه?د آو?ن? "حلزون ها? خانه به دوش " است. ا?ن کتاب که بر خلاف سا?ر کتاب ها کمتر تعاب?ر فلسف? و عرفان? و اصطلاحات پ?چ?ده در آن د?ده م? شود، مقابله ا? است که آو?ن? با جر?ان منورالفکر? مدع? در آن دوران داشته است. محتوا? کتاب، مقالات? است که آو?ن? در پاسخ به مقالات و ?ا در نقد د?دگاه ها و عملکرد جر?ان منورالفکر? و در ماهنامه سوره منتشر م? کرد.

به جرات م? توان ?ک? از بهتر?ن و گ?را تر?ن کتاب ها?? که در باب کربلا و واقعه عاشورا نگاشته شده را " فتح خون " مرتضا? آو?ن? نام?د. فتح خون دو جنب? است. ?ک جنبه به شرح وقا?ع و ماجراها? سال 60 و 61 هجر? م?‌پردازد و جنبه دوم که از زبان س?دشه?د آو?ن? روا?ت م?‌شود، نوع? تحل?ل عم?ق و انقلاب? از همان وقا?ع و ماجراهاست و در واقع بخش برجستة کتاب ن?ز هم?ن تحل?ل متفاوت س?د است‌.

آو?ن? در ا?ن نوشتار، کربلا را نه ?ک واقعه تار?خ? که ?ک حق?قت و آزمون بزرگ برا? هرکس? در هر دوره ا? م? داند. س?د شه?د کربلا را تکرار شدن? م? داند. فتح خون در 10 فصل نوشته شده است.
اگر مجموعه روا?ت فتح را د?ده ا?د و م? خواه?د متن گفتارها? شه?د آو?ن? را هم بخوان?د، کتاب گنج?نه آسمان? ا?ن کار را کرده است. مجموعه گفتارها? آو?ن? در مستندات روا?ت فتح به همت موسسه روا?ت فتح پ?اده شده و با عنوان گنج?نه آسمان? منتشر شده است.

از د?گر کتاب ها? منتشر شده آو?ن?، "رستاخ?ز جان " است. ا?ن کتاب ارزشمند مجموعه‌ا? است از مقالات آو?ن? با موضوع هنر، ادب?ات و فرهنگ. مقالات ا?ن کتاب در چهار بخش دسته ‌بند? شده و مباحث? چون نوروز و فرهنگ ا?ران?، هنر و ارزش ها، تاث?رات و?دئو و ... را شامل م? شود.

اما اعتقادات س?اس? و اند?شه حکومت? س?دنا آو?ن? را در کتاب " آغاز? بر ?ک پا?ان " با?د جستجو کن?د.
آغاز? بر ?ک پا?ان در چهار بخش تنظ?م شده است. بخش اول نوشته ها?? در سوگ امام خم?ن? (ره) و تب??ن جا?گاه ا?شان در« تار?خ ح?ات باطن? انسان » است. بخش دوم چند مقاله درباره مبان? حکومت د?ن? و نظام ولا?ت فق?ه ، خصوصاً‌ در تقابل س?اس? در عالم متجدد و غرب? را در بر م? گ?رد. بخش سوم کتاب به فاجعه نسل کش? مسلمانان در بوسن? و هرزه گو?ن اختصاص دارد و تشک?ل «امت متحد اسلام? » به مثابه راه? برا? مواجهه با «‌س?طره نظم نو?ن و آمر?کا?? بر جهان » پ?شنهاد شده است. و بالاخره در بخش چهارم و پا?ان? کتاب، نگارنده انقلاب اسلام? ا?ران را دلالت? تأو?ل? بر سپر? شدن عصر تمدن غرب م? داند و بشارت م? دهد که تا «آن وضع موعود که انسان در انتظار اوست فاصله ا? چندان باق? نمانده است.»

از د?گر آثار شه?د آو?ن?، سفر به سرزم?ن نور، شهر? در آسمان، فردا?? د?گر، مرکز آسمان و نس?م ح?ات است که جا? خواندن دارد.

^{{ ا?ن نوشتار با بهره گ?ر? اندک? از سا?ت پاتوق کتاب نوشته شده است. }}

پ? نوشت......
* ا?ن ف?لم را حتما بب?ن?د: (شه?د س?د مرتض? آو?ن?)

** عروج روحان? شر?ف و بزرگوار آقا? س?دجلال ?ح?? زاده غم? بزرگ در دلمان نشاند. شاد? روحش صلوات...