پابرهنگان

پابرهنگان

لذت دوستی با پابرهنگان در این است که مطمئنی ریگی به کفش خود ندارند...

طبقه بندی موضوعی

۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «پیاده روی اربعین» ثبت شده است

نگاهی به عوامل تمرکز اذهان جهان بر اجتماع عظیم اربعین

از آن زمان که پیامبر عظیم الشان اسلام فرمود:« إنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ حَرَارَةٌ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لَنْ تَبْرُدَ أَبَداً» بیش از هزار و چهارصد سال می‌گذرد و  امروز حقیقت کلام نورانی ایشان روشن و مبین است که نه تنها شیعه، بلکه اهل تسنن و مسیحی و یهودی و زرتشتی و پیرو هر دین و آیینی در سال روز شهادت سیدالشهدا(ع) به سوگ می‌نشیند. قیام خونین حسینی هر ساله زنده و زنده تر می‌شود و تاثیرات انسانی خود را در هر زمان آشکارتر می‌سازد.

کدام عقلی می‌توانست درک کند که روزی معدود زائران اربعین حسینی یعنی جابر بن عبدالله انصاری و همراهان اندکش، هزار و چهارصد سال بعد تبدیل به دریای خروشان چند ده میلیونی عاشقانی گردد که کیلومترها راه را در روز اربعین سیدالشهدا طی می‌کنند تا نشان بدهند که حسین زنده است و قیام حسین در پهنه تاریخ گسترده مانده است؟

 

در چند سال اخیر، حضور خیل عظیم مشتاقان اباعبدالله الحسین(ع) در پیاده‌روی اربعین، به موضوعی فرهنگی، دینی و سیاسی تبدیل شده که هر سال نیز بر شکوه و عظمت آن افزوده می‌شود. اما نکته مهمی که این حرکت مردمی و کاملاً خودجوش در ذهن متبادر می‌سازد، بازتاب جهانی و بین‌المللی آن است.

تجمعات ادیان مختلف

ادیان و مذاهب مختلف با هدف همبستگی میان پیروان و هویت بخشی به جریان اجتماعی خود، ایام خاصی را در سال مشخص کرده و پیروان خویش را ملزم به شرکت در این اجتماعات می‌کنند. معمولاً یکی از پیامدهای این گونه تجمعات، نمود جهانی و به نوعی تبلیغ آن جریان اجتماعی است که گاه در جامعه جهانی تاثیر گذار است.

برای مثال، روز «عید پاک» مسیحیان که سابقه‌ای دیرینه دارد، همه ساله به عنوان مهم‌ترین روز دینی پیروان مسیحیت جشن گرفته می‌شود. این روز در تقویم مسیحیان تعطیل است و پیروان دین مسیح با حضور در کلیساها مراسمات مختلفی را برگزار و به جشن و سرور می‌پردازند.

در دین یهود نیز «پوریم» نام یکی از اعیاد بزرگ مذهبی است که یهودیان هر ساله آن را جشن گرفته و در کنیسه‌ها حاضر  می‌شوند. در اسرائیل و شهرهای یهودی نشین نیز کارناوال شادی راه می‌اندازند و این مراسم با استفاده از  سلطه رسانه‌ای یهود به صورت گسترده تبلیغ واطلاع رسانی می‌شود.

اما در دین اسلام بزرگ‌ترین اجتماع رسمی مربوط به حج است. هر سال در ماه ذی الحجه، مسلمان از سراسر دنیا به مکه سفر کرده و مناسک دینی خود را انجام می‌دهند. طبق اعلام اداره کل آمار و اطلاعات عربستان، حدود سه و نیم میلیون نفر در مراسم حج شرکت می‌کنند.

پیاده‌روی اربعین

اما سایت «ویکی‌پدیا» در فهرست خود از «بزرگ‌ترین اجتماعات صلح آمیز تاریخ»، گردهمائی اربعین حسینی(ع) در کربلا را در صدر فهرستش قرار داده است. این سایت مرجع، آمار شرکت کنندگان در پیاده‌روی اربعین را 20 میلیون نفر ثبت کرده است. بر این اساس، باید تجمع مردم در روز اربعین را بزرگ‌ترین اجتماع مسلمانان جهان خواند.

بدون شک تفکر عاشورایی شیعه که معتقد به نشر روحیه انقلابی و جهادی و بازتاب دعوت اسلام ناب به توحید و عدالت است، نمی‌تواند ساده از کنار این تجمع بزرگ بگذرد. همان‌طور که پیام قیام امام حسین(ع) نسل به نسل و سینه به سینه نقل و منتقل شده، امروز هم وظیفه شیعیان حسین است که ادامه دهنده راه حسین و منتشر کننده پیام الهی حرکت اباعبدالله(ع) باشند و چه فرصتی بهتر از اجتماع عظیم روز اربعین؟

خلأ وجود اجتماعی عظیم و جهانی که مخصوص شیعیان باشد را پیاده‌روی در ایام اربعین پر می‌کند. لذا اربعین می‌تواند به عنوان یک فرصت طلایی و حائز اهمیت برای جهان تشیع به حساب آید. اما تبدیل این فرصت به نقطه تمرکز و توجه اذهان مردم جهان، چگونه متحقق می‌شود؟

اولین شاخصی موجب جلب توجه مردم جهان به اجتماع اربعین می‌شود، جمعیت حاضر در اجتماع است. هیچ تجمعی در دنیا، مشارکت 20 میلیون نفری را به خود ندیده است. از ابتدای تاریخ هم چنین اجتماعی بی نظیر بوده است. اگر این حرکت به خوبی برای مردم جهان پوشش داده شود، قطعاً توجه هر بیننده ای را به خود جلب خواهد کرد.

اما پوشش این اجتماع به عهده رسانه‌ها است. رسانه‌های فراگیر و عمومی که امروزه گستره آن از رسانه‌های مکتوب فراتر رفته و رسانه‌های مجازی از جمله شبکه‌های اجتماعی نیز سهم بسیار زیادی در انعکاس وقایع دارند. اگر حتی درصد کمی از زائرین اربعین، هنر و ظرفیت خود را در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مجازی به کار گیرند، قطعاً اجتماع عظیم اربعین مورد توجه افکار عمومی جهان قرار خواهد گرفت. لذا یکی از عواملی که منجر به بازتاب این حرکت می‌شود، تاثیر عجیب رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی است.

نکته بعدی، سوال و معمایی است که در ذهن مردم جهان به وجود می‌آید. آیت الله گرامی می‌فرمایند: «.این حرکت انبوه، بیننده را به تفکر وا می‌دارد که این چه جذبه‌ای است که این گونه انسان‌ها را به حرکت وا داشته است و هرچه زائران را می‌کُشند، باز بر جمعیت افزوده می‌شود؟»

وقتی برای جهانیان مسجل شود که اربعین، بزرگ‌ترین اجتماع تاریخ است، برای بسیاری از آنان جای سوال خواهد بود که این خیل جمعیت برای چه انگیزه‌ای جمع شده‌اند؟ چرا 20 میلیون نفر پیر و جوان، زن و مرد، کودک و خردسال، باید 70-80 کیلومتر راه را با پای پیاده راهی مکانی شوند که هر آن احتمال عملیات تروریستی و شهادت آنها وجود دارد؟ لذا طرح سوال نیز عامل دیگری برای جلب توجه مردم خواهد بود.

اما زائرین اربعین حسین(ع) را تنها شیعیان تشکیل نمی‌دهند. حضور پیروان ادیان و مذاهبی غیر از تشیع در پیاده‌روی اربعین، حکایت دیگری است. در سال‌های اخیر، حضور اهل سنت، مسیحیان، یهودیان و حتی صابئین در بین عزاداران اربعین ابعاد این حرکت را گسترده‌تر کرده است. در پیاده‌روی سال گذشته، پیاده‌روی یک کشیش مسیحی تا کربلا، توجه اذهان عمومی را به خود جلب کرد. در بین مواکبی هم که به خدمت رسانی به زائرین مشغول می‌شوند،  موکب «عیسی بن مریم» متشکل از مسیحیان و صابئین (پیروان حضرت یحیی) حضور داشت که در نوع خود قابل توجه بود. حتی کارکنان بودائی یک شرکت چینی که در استان «ذی قار» در جنوب شهر کربلا،  مشغول به کار بوده اند، به احترام ابا عبدالله الحسین(ع) در ایام اربعین کار خود را برای چند روز تعطیل کرده و با برپایی یک ایستگاه صلواتی، به خدمت کردن به زائرین امام حسین(ع) پرداخته‌اند.

حضور چند کاروان مستقل از صابئین و مسیحیان در پیاده‌روی اربعین نیز جلوه قابل تاملی از حضور پیروان سایر ادیان در اجتماع عظیم شیعیان است. همین نکته نیز عامل دیگری برای جلب افکار عمومی جهانیان به حرکت اربعین خواهد بود.

رفتار و شعار زائرین اربعین نیز مساله بسیار مهمی است که در برداشت‌های مختلف از این اجتماع عظیم موثر خواهد بود. واقعیت این است که در مراسم حج به دلیل مدیریت خاص و تسلط خاندان ملعون سعودی، امکان بهره برداری صحیح و انقلابی از حضور میلیون‌ها مسلمان فراهم نیست. اما در عوض اجتماع اربعین فرصت خوبی است که اندیشه و شعار اسلام ناب علوی و حسینی به جهانیان انتقال یابد.

راهپیمایی بزرگ شیعیان در روز اربعین را می‌توان مصداق بارزی از یک قدرت نمایی نرم دانست که نمونه آن به ندرت فراهم می‌شود. از همین رو است که سردار حاج قاسم سلیمانی معتقد است: «قدرت‌نمایی مانور 20 میلیونی اربعین، بیش از یک رژه مسلحانه است.» حال چنانچه شعار اباعبدالله الحسین(ع) که همانا «هَیهات مِنا الذِله» است، در مانور قدرت نمایی اربعین جاری شود، خود به خود توجهات مردم دنیا را به خود متمرکز خواهد کرد.

لذا حیف است اگر چنین فرصت مغتنمی بدون برنامه جمعی و بدون اعلام شعار به جهانیان از دست برود. شعار و پیام اباعبدالله(ع) شعار و پیامی است که تایید هر انسان آزاده و طالب آزادگی را به دنبال خواهد داشت. کافی است از پس استبداد رسانه ای غرب، این پیام به گوش جهانیان برسد. این را سران و سردمداران استکبار خوب می‌دانند که اگر پیام سیدالشهدا(ع) به مردم دنیا معرفی شود، نلسون‌ماندلاها، گاندی‌ها و سرآمد آن‌ها، خمینی‌ها  به پا خواهند خاست و جنبش‌های مقاومت از بین مستضعفین و آزادی خواهان جهان پا خواهد گرفت و سلطه آنها را به زیر خواهند کشید.

گرچه جاذبه وجودی امام حسین(ع) آنقدر هست که عاشقان و شیفتگان آزادی و آزادگی را مجذوب خویش خواهد کرد، اما این از وظیفه شیعیانی که  اجتماع عظیم و خیره کننده روز اربعین را در کربلا رقم می زنند، چیزی نمی کاهد و لازم است هر کس نقش خود را در رساندن پیام قیام اباعبدالله(ع) به جهان ایفا کند.

 

** این یادداشت بازنشر شده از سال قبل است.

۲ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ آبان ۹۴ ، ۰۶:۰۱
احسان عابدی